Çocukluğumda duyduğum birçok şarkıyı aradım, çıkmıyor youtube da. Meğer, bu aranjmanların, Cover olan bazılarının açıklaması, "Bu bir Kover" bestesi Türkiye ye aittir diye şarkı dememiş. İşte o olmaz çocuklar. Hrrşeyden önce biz o devirde o şarkıların Cover olduğunu bilirdik. Önce yabancı orijinal meşhur olurdu Türkiyede, sonra, lalalala abuk sabuk sözlerle türk şarkıcının sesinin altında o müziği duyardık. Şahsen, şarkı sözlerinde aşırı anlam aramamak lazım, müzik şarkıcının ses güzelliği önemli. Söz değil, lala la diye, mmmm diye bile bir insan sesi çok güzel bir besteyi seslendirebilir. İnsan sesi en güzel enstrumandır.
Pardon, iyiki Türkiye dünyanın en zengin eski müzik bestelerine sahip, yani onları bir kenara bırakıp aranjmana yönlenmişler. Yoksa aşırı ayıp olurdu, müzikçıplağı bir ülke, para harcamıyor besteye, alıyor telif haksız aranjman yapıyor. Herşeyden önce bu yoktu, müzik şirketleri uluslararası idi, birbirini az çok o gününün kurallarında biliyordu. Enstruman kayıtlarını Türkiye ye satıyordu yabancı şirketler, yada artık satılmamış bir şeyi aranjman yapmayın!
Şu anda arayın, Youtube da Adele, Lady Gaga nın yüzlerce Cover olmuş şarkısı çalınıyor, ve yasal, gizlisi saklısı yok. Şahsen Lady Gaga gibi söylemek zormuş, Cover şarkıcıdan anladım. Lady Gaga kimseye telif hakkım var, niye Şarkımı Cover yaptın dememiş. Hiç sözü olmayan bestelerde var, onları da çalıyor konservatuvar öğrencileri, Alman besteci diye Osmanlı imparatorluğu onları davet etmiş, hoca tutmuş. Adam Beethowen çalmıyacak mı Türkiye konservatuarda, çalacak tabii. İnsan da işte sesi ile beethowen çalabilir, insan sesi ensrumandır. Ne yani bir aletle çalınan şeyi çalınca da telif hakkı var, konservatuvar baştan aşağı aranjman mı yani. Değil tabiiki. Osmanlı devleti tüm yabancı bestecileri Türkiye de davet edip hoca tutmuştur.
Klasik Türk Sanat Müziği Eserleri, Türk Halk Müziği Eserleri binlerce yıl daha dünya hazinesidir. Türk sanat ve halk müziği dünyanın en güzel zengin müziklerindendir. Hatta ben yabancı dilde, türk müziğini çalıp evirip çevirip beste yapan çok biliyorum. Kulağım çok iyidir, türk halk müziği motifi çok yabancı eserde yakaladım.
Osmanlı imparatorluğu şarkı türkü bestecileri beslemekten batmıştır. Ayrıca, türk halk müziği nufusu yüksek, aynı dili konuşan binlerce yıllık tarihli ülkede, teyp falan yokken, alet çalanlarca arşivlenmiştir(Beyinde).
Aranjman şarkı yapan şarkıcılar telif hakla uğraşmaktan bıkıp, artık aranjman yapmıyor Türkiye de.
Yotube da şarkı kaydı da, kaset doldurmanın bir türü bence, para verip youtube dinliyoruz.
Keşke vakti zamanında Türkiye şarkıcılar uluslararası telif hakkı sözleşme yapıp aranjman yapsaymış. Türkiye de müzik şirketleri Amerika da şubelerle yıllardır çalışıyor, yahu adam ingilizce bilmemeyi seven Türkiye ye şarkıyı Türkçe halde pazarlamayı istiyorsa bunda yanlış yok. Ayırt edelim bir uluslararası müzik şirket ile bağlantısız mı bu aranjmanlar. Baktım değil, tüm şarkıcılar uluslararası türk şirketlerle çalışmış. Hangi yabancı şarkı öyle populer olurduki, beste satışı ancak türkçe ye uyarlanıp olur. Hiç söz olmadan bile, lala mmm diye şarkıcı insan sesinden duymasa, türk halkı mırıldanmaz şarkıyı.
Burada bir arabanın tekerini Türkiye yeniden keşfetmiş mesele yok. İnsanlık için bir depreme dayanıklı bina planı izinsiz almak yok. Müzik önemli alan, ancak kültür emperyalizmine açık konu.
O zaman telif hakkı yasasıda ayrıntılı yoktu, Türkiye şarkılarıda alınıp, Türkiye ye bişey sözleşme yapılmıyordu.
Bundan sonra lütfen aranjman yapın ancak, telif hakkı sözleşmesiz yapmayın, yazıktır.
Zaten, Türkiye kültür bozuluyor, yabancı şarkı dinlemek yasak diye bu ülkede bide Türkiye yasağı koyulursa şaşmam. Arabesk yasaktı mesela. Şahsen abuk sabuk bazı disko enstrumantal şarkılarına rastladım.
Ama her ne olursa olsun, artık yabancı bestecilerden veya şirketleri kimse, izin alınması lazım.
Türkiye beste açıdan bence dünyanın en ileri ülkelerinden. Ben şu bilgisayar programı yapan mühendis olsun, her gün hit beste yaratırım türk halk müziğinden sanat müziğinden. Ki o robot bilgisayar programını parayla almak mümkün.
Benim bir türk ut hocam vardı, her gün beste yapıyordu, tembelliğimden, teybe almadım o çaldıklarını. Biz Türkiye de kendi bestecilerimizi, hatta bestecinin kendisi işi küçümsüyor.
Ulan beste yapınca, böbürlen bestemdir, ilk sen duyuyorsun demez mi insan. Bizim Türk besteciler telif hakkı, yaratıcılık öğrenmeli.
Yahu çocuklar, bu konu çok karıştı, uluslararası müzik telif yasası ayrıntılı değil bence.
Kişisel görüşüm, Türkiye dünyada askeri alanda önemlidir, ikinci önemli yaratıcılığı, tarihler boyu müzik yaratmasıdır.
Türkiye müziği dünyada bir okulun kendisidir. O aranjman müzikler, kanun eksikliğinden, bestecilerine yeter iltifatsız, bu okulda yer aldıysa, bundan sonra iltifatsız yap ma yın.
Ona bakarsan, okulda ingilizce öğrenen öğretmen de aranjmancıdan beter, ingilizce yaratıcının hakkını vermiyor.
Yahu Amerika da Türkçe üstüne adam çalışıyor. Yani bu konular çözülmeli, birnirini suçlamayla çözmeye gitmemeli.
Çocuklar, siz siz olun, işi sağlama almadıkça, mühendislik, tıp bilim alanlarda aranjmanı olacak şeyle aşırı kendinizi yormayan, siz misiniz dünyanın enayisi fırlaması, eser yaratmak kadar enayilik yoktur. Kim bulacak da sana al sana eser ikramiye diyecek.
Bu arada güzel şiir, güzel şarkı sözü değildir, çünki ses ahengi, hece uzunluğunun, insan nefesine uygunluğu gibi özellikler vardır şarkı sözünde. Her büyük şarkıcı bence Editör dür ayrıca. Kendi ses nefesine uyduruyor şarkıyı. Enstruman daha kolaydır standart kurallı yapım olması açıdan.
Müzik deyince, şarkı sözü değerli, ancak ben şahsen, binlerce şarkının şarkı sözünü abuk sabuk bulsamda, bestesi müziği güzelse, gene mırıldanır insan sesi enstruman söylerim.
Güzel insan sesi, aaaaa aaa aaaa la laaaa, hecelerini seslendirse, gene meşhur olur.
Not:
"aaaaa aaa aaaa la laaaa" bana ait bir uzun hecedir, sözeldir. Notası da var tabii. Sesi birkaç oktav değilse, bu heceyi söyleyemez.
1990 dan sonra diyelim tek yeni bir şarkı yaratılmasa, bestelenmese, bence dünya Türkiye olduğu ile idare eder müzikte, tabii müzisyenler hep eski şeyleri seslendirecek.
Ama bilim alamı, tıp, inşaat alanı yaratıcılık gerektiren alanlar, bu alanlarda uluslararası işbirliği olmasa, zavallı insanoğlu bok yapamaz, dünyayı ahır yapar. Bir bülbül bile müziğini seviyor, yapıyor, beceriyor. Müziksiz hayat bence suç işleme oranı bile artırır.
Ayrıca, bugünün uluslararası yönetmelik kanununu, 50 sene önceki uluslararası kanunla kıyaslamak, 40 sene önceki bir şarkıcıyı, bugünün kanunu şarkıcıyla kıyaslamak, eski şarkıcılara karşı bir suçtur. O devirde Unkapanı kaset, plak vs korkunç zor şeylerdi. Bu şirketler taa o devirde o besteyi bulmuşsa, uluslararası şu bu ilişkide en azından pavyon ilişkide bulmuştur.
Bugün şarkıcı olmakda zordur, hele Covid19 pandemi de, maskeli kendini tanıştırmak bile zor. Ayrıca teknoloji herkese açık ve sesin çıplak güzelliğini ispat etmek, sıyrılmak zor, ancak yine de, eskiden ünlü bir şarkıcı olmak çok daha zor idi. Bugünün gençleri bu ülkede 50 sene önce Fotokopi makinenin bile olmadığını bilmediklerini bilmeyenlerdir.
Bugün dünün temelinde yükselmiştir. Şahsen yeni şarkıcıların sesini hiç beğenmiyorum. Detone oluyorlar, oktavlar arasında gidip geleni yok, nefes kullanamıyorlar. Demekki eskiden şarkıcı olmak tanınmak çok zormuş.
Bugün bir Behiye Aksoy sesi, tarzı, ses hakimiyeti yok Türkiye de.
Ajda bugün ortaya hiç geçmişi olmadan atlasa, tüm geçmişini silseler, gene sesi yorumu aynı beğenilirdi.
Bir Emel yorumu sesi, oda tüm geçmişini silseler, gene sesi yorumu aynı beğenilirdi.
Gönül sesi, yorumu tekrar çıkmış değil.
Neyse, konuyu dağıtmayalım.
Aranjmanları, orijinali ile listeleme iyi fikir.
Listeye bakıldığında, Türkiye nin son elli yılda en güzel sesli şarkıcıların da aranjman yaptığı görülmekte.
Yaa bunlar, bizim Dede efendinin şarkılarını söylese o sesle gene meşhur olurdu.
Listedeki türk şarkıcı isimler olmasa, şu an varlık gösteren hiçbir türk popçu olmazdı. Şu an konsere gitme kültürünü yaratmış sanatçılar bunlar. O konser salonları yapılma nedeni eskiler. TRT televizyona 100 şarkıcı çıkıyorsa, eski yıllarda, 95 tanesi bu aranjman listede bulunanlar. Halkın sesini konserde beğendiği şarkıcılar bunlar.
Ne doğruki, bazı şeyler eğri deniyor Türkiye de. Kanun yok uluslararası kanun yok, yönetmelik yok. Adam kalkmış uluslararası ilişkiler üniversite açmış. İşte al sana müzikte uluslararası durum.
Uluslararası mühendislik mimarlık da var, oturduğunuz evin projesi de yüzde 95 aranjmandır :)
Türkiye hazır mimarlık projeleri ucuz fiyata kapıyorsa kapıyor. Araba model montaj işi, gene aranjman türü.
Ulan türk aşısı yapıldı. Oda bir tr aranjman. Nedir bu şarkıcılars aranjman diye sataşmak.
Türkiye Nato üyesi bir ülke, askerlere aranjman şarkıyı dinletmeyi Nato önermiştir o devirde. Asker eğlendiriyor Nato.
Çocuklar yukarıda listeden aranjmanı bulup YouTube da ararsanız, o eski aranjmanları bulup dinlemek mümkün.
TRT nin tüm şarkıları listede neredeyse. Nostaljidir bu şarkıları dinlemek. Şarkıcının adını girerseniz youtube da bulmak zor. Aranjman listeyi kullanın.
Şunu söyleyeyim, plağı efendim Enrico diye satmakda suç olurdu. Bir markayı alıp, başka insan sesine yazmakda yanlıştır.
Dediğim gibi, Türkiye nato ülkesi, bazı ayrıcalıkları müzikde olabilir o devirde.
