KAHUN uygulaması aşağıdaki ekranları vermeden önceki ilk ekranda, hastanın
baş ağrısı, kilo kaybı, gibi herhangi bir semptomunun yazılmasını ister.
KAHUN Uygulamadaki paneller, çoğu hastanede kullanılan panellerdir, en sık kullanılan paneller aşağıdadır.
HAYATİ BULGULAR: Yukarıdaki KAHUN ekrandan, hastaya dair temel yaşamsal değerlendirmeler girilir. Bu bulguları genellikle Doktor un kendisi ölçer girer, ancak çoğu büyük hastanelerde, lise mezunu veya üniversite mezunu hemşireler veya sağlık personeli bu ölçümleri yapar Doktor a bildirir.
1) TAM KAN TETKİKİ(CBC, Complete Blood Count)
KAHUN tetkik modül de, ekranda, genellikle hemen her hastada muhakkak istenen Biyokimya kan testlerinin bir listesi bulunmaktadır. Tam kan testi, tüm Check-up larda, olmazsa olmaz bir tetkiktir.
2) KAN TETKİK, BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ
Yukarıda böbreğin normal çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için bazı önemli testlerin bir listesi bulunmaktadır.
Hastada koldan alınan kan miktarı detaylı analiz için yeterli olamayacağı için sadece en önemli klinik karar verme testleri istenir.
3) KAN TETKİK, KARACİĞER FONKSİYON TESTLERİ: Karaciğer fonksiyonunu yorumlamak için sık istenen bazı önemli kan testleri.
Yukarıdaki liste karaciğeri teşhis için gerekli olan tüm karaciğer testleri değildir, ancak sorundan hangi organın sorumlu olduğunu bilmiyorsak, sadece en önemli testleri istiyoruz.
4) KAN TETKİK, İLTİHAP BELİRTEÇLERİ: Uzun süredir devam eden kronik bir hastalık kontrol edilecekse, yukarıdaki bu belirteçler Klinik Karar Vermede kullanılabilir.
5) LİPİDLER: Yukarıdaki panelde kanda sıkça bakılan bazı genel Lipid testleri listelenmiştir.
6) İDRAR STRİP TESTLERİ: Yukarıdaki testler hastadan alınan idrar örneği kullanılarak yapılır.
7) KAN TETKİK, ELEKTROLİTLER
8) KAN KOAGULASYON PARAMETRE EKRANI
9)EKG-KARDIYOLOJI
Yukarda genel tiroid bezi tetkik panel mevcut.
11) Akciğer PA-Xray.
Postero Anterior X-Ray Akciğer Radyografisi, hemen her hastada incelenmelidir. Mevcut değilse, hamileler hariç, X-Ray film istenmelidir.
-Yukarıda en az on adet tetkikten hemen hepsi koldan bir defada alınan kan örneğinde bir iki günde Biyokimya Laboratuvarda yaptırılır. Tüm büyük hastaneler bunları yapıyor.
-EKG tetkik tüm hastanelerde yaygın yapılan bir ölçüm.
EKG bölümü Tıpda Biyofizik alanlarından biridir. Ancak hastanelerde Dahiliye veya Kardiyoloji ye bağlı çalışıyor. EKG yi her doktor zaten çeker, sınavından geçip Pratisyen Hekim olur, ancak büyük hastanelerde, bir Pratisyen Hekim in kendisi nadiren veya hiç EKG aleti, elektrodları hastaya yerleştirip EKG çekmez. Doktor daha komplike görevlerdedir. Lise mezunu hemşireler veya dört yıllık üniversite mezunu hemşireler, EKG çekimi görevdedirler. Aletin bakımı ile biyomedikal bölüm ilgilenir. Çok büyük eğitim hastanelerinde, EKG bölümde, ayrıca EKG esnasında hastanın acil durumlarından sorumlu, Pratisyen Hekim EKG çekiminin güvenliğini kalitesini sağlar.
Aletler otomatik EKG yi okuyor, ekg raporu yazıyor, bence her doktor o raporun Kalp Atım Hızı gibi sayılarına güvenmeli, yazı açıklama için ise, ayrıca kendi EKG yi okumalıdır, EKG nin normal olup olmadığına karar verecek düzeyde olmalıdır. Tıp Doktoru herkes iki haftalık bir kamp ile hayati ekg bulgu bilgilerini tazelemelidir. Normal veya normal değil yorum bile bilgi işidir, yeterlidir.
Gerekirse Kardiyoloji ye sevk edebilir. EKG ilk önemli tetkikdir, EKG sağlam çıksa bile, Kalp USG si, ayrıca gerekebilir, Kalp Ultrasonografi için hastayı Kardiyoloji Uzmanı görmelidir.
-Akciğer filmi ameliyat öncesinde, işe giriş öncesinde, her hastada muhakkak istenir. Hasta Radyoloji ye sevk edilir.
Bilgisayardan Akciğer PA-Xray tetkik istenir, hastanın eline tetkik adı yazılır Radyoloji ye yollanır.
Sadece yukarıdaki yaklaşık on tetkiki istemek bile hastaya dair çok yol katetmektir. Sonrasında, KAHUN a bu yaklaşık on tetkik sonucu elle girerseniz, tekrar ASSESSMENT tıklarsanız, en az üç tane olası hastalık olabilir çıkacaktır. Olası bir taneyi seçip, o hastalık için KAHUN un önerdiği daha ileri tetkikleri istersiniz, eğer tetkikler aşırı uzmanlık tetkikler ise, örneğin nükleer tıp, etc, hastayı ilgili bölüme yönlendirirsiniz, oradan randevu alır.
Veya hasta yukarıda her tetkikte sağlam çıkar, ameliyat a girmeye, çalışmasına sakıncası yok Rapor verilir.
Veya sadece kilo sorunu çıkmışsa, Doktor değerlendirmesi yapılıp, Diyetisyen e yönlendirilir.
Halk Sağlığı Hizmetleri Pratisyen Hekim Tabipler için, COVİD19 Akut teşhis ve tedavi için KAHUN yerine başka programlar var.
COVİD19(SARS-COV-2 ) gibi aniden oluşan salgın hastalık için, KAHUN uygulamayı önermem. Gerek Tanı için, PCR Test (COVID Nazofaringeal Örnek alınması), gerek aşı takibi, KAHUN uygulamasından başka kaynaklarda mevcut.
--------
KAHUN 2022 yılı versiyonu ile, bence uzman dallardan çok, Genel Dahiliye, Pratisyen Hekim, Aile Hekimi, İç Hastalıkları bölüm doktorlarının faydalanacağı bir uygulama. Böylece hasta hangi uzmanlık dalında tekrar ayrıntılı incelenmeli teşhis ediyor. Sırf bu aşamada hastaların yüzde otuzu bence ordan oraya savruluyor.
Bence, Pratisyen Hekimlik uzmanlık olmalı. Yani, 3 yıl Pratisyen Hekimlik yapmış, İngilizce Barajı geçmiş, tezi olan bir doktor, Uzmanlık Belgesi almalı. Sağlık Bakanlığı Pratisyen Hekim lerin verimliliğini azaltıp hastaya eziyet veriyor. Yurtdışında Pratisyen Doktor 3 yıl çalışınca uzmandır.
Uzmanlık Dallarda, mesela Endokrinoloji, İç Hastalıkları dallarda, ÖSYM BOARD SERTİFİKA sınav yapmalı. Türkiye Board Sertifika yapmadığı için çok doktor verimli çalışmıyor.
Mesela İstanbul Tıp, Dördüncü, beşinci sınıf derslerin sınavlarını ÖSYM yapabilir. Aynı sınava pratisyen hekim 3 yıl çalışıp tekrar girer. Tezini iyi bir dergi kabul etmişse, zaten Tez Komitesi Derginin kendidir.
Tabii yine geçer geçtiği sınavı, ama güncelleme olur. Ben bu sınav yaratma işi yaparım şahsen. Yurtdışı Amerika modeli ABIM BOARDS.
Türkiye de eski profesörler, 6 yıl Tıp okurdu, sonra 4 üncü sınıfta geçtiği İç Hastalıkları ders sınavına tekrardan girerdi, o sınava uzmanlık bitirme sınavı denirdi. TUS gibi bir sınav ise gereksizdi o dönemlerde. O sınavı artık üniversiteler yapmıyor, ÖSYM nin yapması lazım. Yandal gibi, ama Pratisyen Hekim de girebiliyor. Sağlık Bakanlığı hem bu sınavı yapmıyor, hem sen öyle sınava girsene diyor, delidir Sağlık Bakanlığı yani. YDUS sınav benzeri, Pratisyen Hekim gireceği sınav olmalı. Sağlık Bakanlığı kendi Tıp Fakültesi mezunlarına düşman, ulan onlar ilkokul mezunu değilki, elli tane barajı geçmiş ayrıca tıp fakültesi not ortalaması yüksek anlamlı bir baraj, 60/100 üstünde.
TUS da bir sınavdır, TUS a isteyen girmeli. TUS bence 120 soruda ne uzmanlık, nede genel tıp kaplayacak bir durumda değil çağımızda. TUS sınavla uzmanlık kazananlarda, bu blogdaki panelleri kullana kullana uzman oluyor. Bu panelleri, ne çok uzun, ne kısa liste yapmak Profesör yandalın yandalı uzmanlık işi olabiliyor.
6 yıl Tıp Fakültesi mezunu doktorun, en az yüz üstü 60 sınav notu oluyor, işte o sınavdır, Tıp Doktoru nu doktor yapan, TUS değil.
Halk arasında öyle bir kötü propaganda gördüm ki, Tıp Fakültesi mezuniyet sınav not ortalaması na sahiptir, en az elli baraj geçti diye bilmiyorlarmış. Hatta liseden sonra fakülteye girerken en yüksek barajı geçti bilmiyorlarmış.
Fetöcüler, kendileri sınavsız sahteci, Tıp Doktoru 6 yıl elli civar sınav baraj geçmiş, elli sınavın ortalaması en az 60 diye bilmiyor, sağlık bakanlığı da bilmiyor.
1) lise sonrası ÖSYM sayısal/Fen puanı kaç Tıp Fakültesi kazandığında?
2) Elli tane sınavın barajını Tıp Fakültesi okurken geçmiş mi, 6 yıllık tıp mezunu mu, sınav notu en az yüz üstü 60 mı?
3) Tıp Doktoru ünvanı ve Tıp Doktoru Diploması var mı?
4) Tıp Doktoru diplomasının arkasında Tescil numarası var mı?
5) En az 3 yıl "TABİP" Tıp Doktoru kadroda çalışmış mı?
6) YÖK tezi veya uzmanların yaptığı yayın gibi yayını var mı?
7) İngilizce si yeterli mi?
7) Bu kişi uzman dır yaa zaten. Sağlık Bakanlığı bu doktorlara nedense düşman. Bu halka zarardır.
Çare aşırı uzmanlaşmada. Asıl Pratisyen Doktor olmak çok zor.
En zor olanlardan biri de, çok uzun bir paneli daha kısa hale getirmek.
Bunu Profesörler yapardı evvelden.
Böbrek Fonksiyon testleri yukarıda listelenenlerden çok çok daha fazla. Ancak ilk hasta vizitinde, henüz tüm organlardan şüphe varken, hangi böbrek testleri ilk aşamada yapılmayacak, işte bu Algoritma çağımızda önemli bilgi.
Pratisyen Hekim ilk basamak, hastayı ilk görendir. Henüz hiçbir organın durumu bilinmiyor. Kol kanundan alınan örnekte, yukardaki panellerle, önce hastalıklı yer, hedef bulunacak. KAHUN panelleri, tüm vucuda, tüm sistemlere yönelik olmalı.
Bu olmaz ise, hasta kafasına göre, ordan oraya, hangi uzmanlığa gidecek bilmeden savruluyor. Kimi şanslı, tesadüfen Pratisyen Hekim testi olmadan tam uzmanını buluyor. Kimi şanslı değil hep yanlış uzmanlıklarda test oluyor.
KAHUN bu konuda yardımcı.
Zaten aslında, Türkiye deki tüm modern özel hastaneler, KAHUN benzeri paneller ile çalışıyor.
Huzurevlerin de, Anestezi pre-op hastane bölümlerde, Ev Doktorluğunda, yukarıdaki birkaç kalem paneli değerlendirip sağlam veya başka uzmanlık diye sevk etmede KAHUN pratik bir uygulama.
Örnek Vaka 1) http://humantranslator.blogspot.com/2022/04/kahun-example-case-story.html?m=1
